Qızıl qiymətəri, 2013-cü ilin Yanvar ayında sərt bir şəkildə düşmüş və iki il ərzində aşağı qiymət səviyyələrində qalmışdı. 2021-ci ilin Yanvar ayında isə bu sərt enişə səbəb olan işarələrin yenidən ortaya çıxdığı görünür. Qızıl qiymətlərində 2013-cü ildə yaşanan sərt eniş təkrarlana bilər?
Marja xəbər verir ki, “Bloomberg News”dan Eddie van derWalt-ın xəbərinə görə, qızıl qiymətləri 8 ildən sonra ilk dəfə Yanvar ayını ucuzlaşma ilə bağlamağa doğru irəliləyir. Qızıl üçün yüksək mövsüm olaraq düşünülən Yanvar ayında, qızılın qiymətinin düşməsi 2021-ci ilin qalan dövründə də satışların arta biləcəyinə dair riskləri artırır.
Çində yeni ay ili bayramı (21 yanvar – 20 Fevral) ərəfəsində ləl-cəvahirat, sikkə və külçə qızıl satışları artır, buna görə, Yanvar ayında qızıla tələb ümumiyyətlə yüksək olur. Qızıl, keçdiyimiz illərdəki 10 yanvar ayının 8-ində bahalaşıb və son 10 ildəki Yanvar aylarında orta hesabla 3,7% bahalaşıb.
Qızılın qiyməti sonuncu dəfə 2013-cü ilin yanvar ayında düşüb, bu tarix qızıla sərmayə yatıran bazar iştirakçılarının 1980-ci ildən bəri gördükləri ən böyük ucuzlaşma olaraq ağıllarda qalıb. 2013-cü ildə qiymətlər 12 ayda 28% düşüb, bu ucuzlaşmanın az qala yarısı Aprel ayında iki gün ərzində reallaşmışdı.
2013-də də hazırda olduğu kimi birja sərmayə fondlarında normaldan yüksək qazanclara sahib mövqelər mövcud idi. Sonra isə bu mövqelərin pula çevrilməsi 45%-lik ucuzlaşmaya səbəb oldu və iki il davam etmiş bir geriləmə trendi başladı.
Qızıl birja sərmayə fondlarındakı mövqelər, 2020-ci ilin Oktyabr ayında 3460 tona çatıb və 2012-dəki rekorddan 900 ton çoxdur. Keçən həftə çərşənbə və cümə axşamı günü yaşanan 23 tonluq qızıl satışı dalğası isə Noyabr ayından bu yana mövqelərdəki ən böyük iki günlük azalma oldu.
8 il əvvəlki ssenaridəki kimi qızıl sərmayə fondlarında yaşanan satış, Fed qiymətli kağız alışı proqramını kiçiltməyə dair siqnal versə real faizlərin yüksəlməsinə səbəb ola bilər. Lakin Fed sədri Jerome Powell bunun yaxın zamanda reallaşmayacağını söyləsə də, bəzi mərkəzi bank rəsmiləri ilin geri qalanında bunu tətbiq etmək istəyə bilər.
2013 və hazırkı eniş arasındakı bir başqa bənzərlik isə Çindən yeni ay ili bayramı üzrə tələbin də zəifləməsidir.
Hazırda dünya qlobal toparlanmanın erkən mərhələsindədir və ehtimalla real faizlər də yuxarı istiqamətli bir hərəkət görüləcək və bu da faizdən təsirlənməyən qızılın bir dəyər saxlama vasitəsi olaraq seçilməsini azaldacaq.
Hazırda qızılın unsiyasının qiyməti ABŞ-dakı iri təşviq paketilə güclənən dollar ilə əlaqədar olaraq təzyiq altındadır. Qızıl qiymətləri keçən ili 24% artımla bağladıqdan sonra 2021-ci ilin əvvəlindən bu yana 4%-ə yaxın düşüb.
Real faiz – nominal borc faizindən inflyasiyanın çıxarılması nəticəsində yaranan faiz nisbətidir. Əgər siz illik 18%-lə kredit almısınızsa və il ərzində inflyasiya 3% olubsa, real olaraq 15% əlavə ödəyəcəksiniz. Çünki inflyasiya pulun dəyərini azaldır.
Birja sərmayə fondları, bir indeksi və ya əmtəəni əsas götürən, əsas götürdüyü indeksin performansını sərmayəçilərə əks etdirməyi məqsəd qoyan və payları birjada əməliyyat olunan sərmayə fondlarıdır. Qızılın qiymətini əsas götürən birja sərmayə fondunun sərmayəçisi qızıl bahalaşanda qiymət artımı qədər qazanc əldə edir. Qızıl ucuzlaşanda isə itirir.